Ariflerin Satrancı

Bir tasavvufu oyunu olan Şatranc-ı Urefa'nın, yani Ariflerin Satrancı'nın ünlü İslam mutasavvıfı Muhiddin Arabî (1165-1240) ya da Süleyman Çelebi (1351-1422) tarafından icat edildiği varsayılmaktadır. Oyunu tasarlayan kişinin öğrencilerine insanın geçirdiği çeşitli halleri ve idrak seviyelerini öğretmeyi amaçladığı düşünülmektedir. Şatranc-ı Urefa tek bir zar ve oyuncu sayısı kadar piyonla oynanır. Oyun tahtasında toplam 101 kare bulunur. Amaç, gelen zardaki kadar basamağı ilerleyerek 101. basamağa yani “Visale” ulaşmaktır. Kimi basamaklar sizi daha aşağıdaki basamaklara gönderirken, kimileri de ileriye götürür. Oyunun ilk ortaya çıkışında ileriye göndererek ödüllendiren basamaklar arasında kuşlar, geriye götürerek cezalandıran basamaklarda ise yılanlar çizili olduğundan “Yılanlı Dama” diye de anılır olmuş. Bu basamakların en ilginçlerinden 91. basamaktaki Gurur (boş, beyhude şeye güvenip aldanma, boş şeylerle övünme) oyunu neredeyse bitiriyorken sizi en başa götürür. 87. basamaktaki Muhabbet (sevme, sevgi, dostluk) ise sizi doğrudan oyunun bitiş noktası olan Visal'e (dosta ermek, sevgide kavuşmak) götürür. Oyun yukarıdaki bilgilerden de anlaşılacağı gibi kazanma gayesiyle oynanacak bir oyun olmaktansa insanın kendini tanımasını amaçlamaktadır.