Ankara Film Festivali

Ankara Uluslararası Film Festivali, ilk kez 1988 yılında Ankara Film Şenliği adıyla gerçekleştirildi. 13-20 Mart tarihleri arasında gerçekleştirilen şenlikte 10’a yakın ülkeden 40 dolayında yapıt ve 30 yerli yapım izleyici ile buluştu. O güne kadar Ankara’da Sinema ile ilgili bu büyüklükte bir organizasyon düzenlenmemişti. Başkent’in ilk film şenliği, Mahmut Tali Öngören ve Aziz Nesin’in önderliğinde Bilim ve Sanat, Bilar A.Ş. ve Mülkiyeliler Birliği’nin ortaklığında hayata geçirildi.

Ankara Film Şenliği, hızla çeşitlenerek gelişen programlar sunarken 1991 yılında öncelikle Körfez Savaşı ve diğer nedenlerle sekteye uğradı. Ancak bu yıl, şenliğin kurumsal temellerinin atılmasıyla sonuçlanmış; Mahmut Tali Öngören’in çabalarıyla Dünya Kitle İletişimi Araştırma Vakfı 11 Ocak 1991 tarihinde kurulmuştur. Vakfın etkinlikleri kapsamına alınan şenlikse, 1992 yılında 4. Ankara Uluslararası Film Festivali olarak zengin bir programla izleyici karşısına çıkar.

İlk yıllarında festivalde, sinema sanatını konu olarak işleyen eserler kapsamında karikatür yarışması da düzenlenmekte ve o yılın anlayışı doğrultusunda emek ödülü, onur ödülü, TV ödülü gibi isimlerle sinemaya emek harcayanlar onurlandırılmaktaydı.

Festivalin kuruluşu ve biçimlenmesinde en önemli isimlerden olan Türkiye’nin büyük mizah yazarı Aziz Nesin’in 1995’te vefat etmesinin ardından, “Emek Ödülü” , “Aziz Nesin Emek Ödülü” adını alarak gelenekselleşmiştir. 1996’ta ilk “Aziz Nesin Emek Ödülü” sahipleri Giovanni Scagnamillo ve Nijat Özön olmuştur.

1999’da ise festivalin ve vakfın kurucusu olan Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Mahmut Tali Öngören, 12. festivale az bir zaman kala vefat eder. TRT Televizyonunun kuruluşu, Türkiye’nin ilk Sinematek’i gibi ilklere imza atan Öngören’i unutulmaz kılmak amacıyla Ulusal Uzun Metraj Film Yarışmasındaki Jüri Özel Ödülü; 2000 yılından itibaren “Mahmut Tali Öngören Özel Ödülü” olarak adlandırılır; Kutluğ Ataman Lola+Bilidikid filmiyle bu ödülün ilk sahibi olmuştur.

Mustafa Altıoklar, Zeki Demirkubuz, Yeşim Ustaoğlu, Fatih Akın, Yüksel Aksu, Nuri Bilge Ceylan gibi…pek çok üretken ve değerli isim, sinema dünyasındaki ilk yıllarında Ankara Uluslararası Film Festivali’nden cesaret verici ödüller almıştır.

Mahmut Tali Öngören; Ankara Uluslararası Film Festivali’ni “çölde lale” olarak tanımlar. Bu tanımlama ile Başkent’te gerçekleştirilmesine rağmen ekonomik, siyasal ve kültürel zorluklar nedeniyle bir film festivalini var etmenin ve büyütmenin zorluğuna dem vurur. Tüm bu zorluğa rağmen festival güçlenmiş, uzun yıllar kesintisiz devam etmiştir. II. Körfez Savaşı’nın yarattığı olumsuz etkiler ve ekonomik sıkıntılar nedeniyle 2004 yılında bir kez daha sekteye uğramışsa da bugün çeyrek asırı devirmiş, saygın bir festival olarak seyircisini karşılar.